İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Dünden Bugüne Türk Sanat Müziği -2-

Merhaba sevgili Gazete Sanat okuyucuları. Dünden Bugüne Türk Sanat Müziği konulu yazımın ikinci bölümünde size birçoğumuzun aşina olduğu unutulmaz eserlerden birkaçını derledim.

Keyifli Okumalar…

  • Olmaz İlaç Sine-i Sad Pareme

Sözleri Namık Kemal’e ait olan meşhur segâh şarkısı Hacı Arif Bey tarafından o dönemde amansız hastalığa yakalanan eşi Zülf-i Nigâr Hanım anısına bestelenmiştir.

Olmaz ilâç sine-i sad-pâreme

Çare bulunmaz bilirim yâreme

Baksa tabîbân-ı cihan çareme

Çare bulunmaz bilirim yâreme

Kastediyor tîr-i müjen canıma

Gözleri en son girecek kanıma

Şerhedemem hâlimi cananıma

Çare bulunmaz bilirim yâreme

“Yüz parça olmuş kalbime ilâç yoktur.

Yarama çare bulunmayacağını bilirim.

Dünyanın bütün hekimleri yarama baksalar da,

Yarama çare bulunmayacağını bilirim.

Sevgilinin kirpiklerinin okları canıma kastediyor.

Sonunda o gözler kanıma girecek.

Hâlimi sevgilime açıklayamam.

Yarama çare bulunmayacağını bilirim.”

  • Yine Bir Gülnihal Aldı Bu Gönlümü

Dede Efendi’nin Batı müziğinden esinlenerek bestelediği rast şarkısıdır. Osmanlı’da Abdülmecit dönemi, batılılaşmanın her alanda olduğu gibi Türk Musikisinde de hissedildiği bir dönemdi. Dede efendi bu durumdan epey rahatsız olmasına rağmen Doğu’nun Batı’dan daha ileride olduğunu ispat etmek için ilk Osmanlı Valsi de denilen bu eseri bir gecede bestelemiştir.

  • Gamzedeyim Deva Bulmam

Sözleri Tatyos Efendi’ye ait olan uşşak makamındaki sofyan usulü şarkıdır. Müzeyyen Senar, Ahmet Özhan, Cansu Koç, Melahat Gülses, Kubat gibi birçok sanatçı tarafından seslendirilmiştir.

Gamzedeyim deva bulmam

Garibim bir yuva kurmam

Kaderimdir hep çektiren

İnlerim hiç reha bulmam

Elem beni terk etmiyor

Hiç de fasıla vermiyor

Nihayetsiz bu takibe

Doğrusu takat yetmiyor

Esere 1980 yılında Barış Manço tarafından Kurtalan Ekspres ile 20. sanat yılı için yayınladığı albümünde yer verilmiştir.

  • Nevâ Kâr

Buhurizade Mustafa Itri’nin kâr formundaki eseridir. Bütün Klasik Türk müziği repertuvarının en değerli eserlerinden biri olarak kabul edilir. Nevâ Kâr, birçok şiire konu olacak kadar şöhret bulmuş ve musiki erbabı arasında çok sevilmiştir.

Güftesi Farsça olup, şair Hafız-ı Şirazi’ye aittir. Eser nevâ makamında başlayıp bitmekle beraber, içinde çok sayıda makam ve usul geçişleri ile terennümler vardır. Eser Nim Sakil usulüyle başlamakla birlikte eser içinde Sakil, Devr-i Revan, Remel, Yürük, Semai, Devr-i Kebir, Berefşan, Fer ve Muhammes usulleri de kullanılmıştır.

 Yahya Kemal’in en sevdiği Türk musikilerinden biridir ve Rıfkı Melûl Meriç’e ithafen yazdığı Itri şiirinde eserden şöyle söz etmiştir:

Çok zaman dinledim Nevâ-Kâr’ı,

Bir terennüm ki hem geniş hem şûh:

Dağılırken “Nevâ”nın esrarı,

Başlıyor şark ufuklarında vuzûh;

Mest olup sözlerinde her heceden,

Yola düşmüş, birer birer, geceden

Yürüyor fecre elli milyon ruh.

Eserin özellikle Münir Nurettin Selçuk icrasını dinlemenizi tavsiye ederim.

  • Biraz Kül Biraz Duman

Ümit Yaşar Oğuzcan’ın kaleme aldığı eser Münir Nurettin Selçuk tarafından bestelenmiştir. Aksak usulde, nihavent makamındaki eserin güzel bir de Nesrin Sipahi yorumu vardır. Ayrıca eserin Ahmet Özhan yorumunu da dinlemenizi de tavsiye ederim.

  • Sevmekten Kim Usanır

Hikmet Münir Ebcioğlu tarafından kaleme alınan eserin bestekârı Teoman Alpay’dır. Rast makamındaki eser Behiye Aksoy’un eşsiz yorumuyla da akıllarda yer edinmiştir.

  • Artık Bu Solan Bahçede

Faruk Nafiz Çamlıbel’in eşinin vefatından sonra kaleme aldığı ve Usta Bestekâr Alâeddin Yavaşça’nın bestelediği dillerden düşmeyecek bir şarkıdır. 1966’da hicaz makamında bestelenen eser Zeki Müren, Behiye Aksoy, Emel Sayın, Mustafa Sağyaşar, Yaşar Özel, Ahmet Özhan ve onlarca sanatçının sesinden kalbimize nakşeden bir eserdir.

Artık bu solan bahçede bülbüllere yer yok

Bir yer ki seven sevilenlerden eser yok

Bezminde kadeh kırdığımız sevgililer yok

Bir yer ki seven sevilenlerden eser yok

  • Akasyalar Açarken

Güftesi ve bestesi Yesari Asım Aksoy tarafından kaleme alınan hüzzam makamındaki eser Sezen Aksu, Muazzez Ersoy gibi birçok ünlü isim tarafından yorumlanmıştır. Ayrıca eser 1981 yılında Yüksel Uzel’den İbrahim Tatlıses’e, Adnan Şenses’ten Zerrin Özer’e daha nice ünlü ismin yer aldığı Ünlüler Korosu tarafından da yorumlanmıştır.

  • Ah Bu Şarkıların Gözü Kör Olsun

Güftesi Şahin Çandır’a bestesi Avni Anıl’a ait olan eser ilk kez Muazzez Abacı tarafından 1989’da Felek adlı albümde seslendirilmiştir. Kürdilihicazkâr makamındaki şarkı Ümit Besen, Emel Sayın, Ayşe Tunalı gibi birçok isim tarafından da yorumlanıştır.

  • Vurgun Sayılır

Güftesi 1989 yılında şair Cemal Safi tarafından kaleme alınan eser uşşak makamındadır ve 1990 yılında Selçuk Tekay tarafından bestelenmiştir. Cemal Safi eserin güftekârı olarak Hürriyet Gazetesi’nin altın kelebek ve Milliyet Gazetesinin yılın en sevilen on şarkısı birincilik ödüllerine layık görülmüş bunun yanı sıra İmkansız, Rüyalarım Olmasa gibi bilindik eserleri de kaleme almıştır.

  • Benzemez Kimse Sana

Bayati makamında bir şarkıdır. Bestesi Fehmi Tokay’a, güftesi ise Rüştü Sardağ’a aittir. Müzeyyen Senar ile özdeşleşmiş bir eserdir. 

Yazımı noktalamadan evvel keyif demlerinize eşlik edecek, kulaklarınızın pasını silecek bir güzellik iliştiriyorum buraya:

Safiye Ayla’dan bir Gazel…

Esen Kalın…

Bir yorum

  1. Cengiz Güney Cengiz Güney 13/04/2021

    Kıt’alar nasıl keşfediliyorsa.Yer yüzündeki hayat kaynakları su ve cevherler nasıl aranıyorsa biz de dünya genelinde içimizdeki cevherleri arayıp bulup insanların tanımasını sağlamamız gerek.Bizi biz yapan .İnsan yapan unsur duygularımızdır.Her insan bir cevherdir.onun içindeki cevheri de biz aramalıyız.Bir koltukta iki karpuz sığmaz derler ama sevgiyle azimle her şey başarılır..Size ne mutlu ülkemize talebeler yetiştirip dünyaya sunduğumuz ve içlerini müzik notalarıyla doldurup çok yönlü nesiller yetiştirdiğimiz için.Sizleri candan kutluyorum bu güzellikleri sunan medya yı da kutluyorum.Yollarınız açık ve aydınlık olsun.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir