Kale Grubu, Kültür ve Sanat Dünyasına Katkılarını KTSM ile Artırarak Devam Ettiriyor

Kale Tasarım ve Sanat Merkezi, disiplinlerarası bir üretim ve buluşma noktası olacak. Kale Grubu’nun, İstanbul Kalkınma Ajansı’nın (İSTKA) desteğiyle Karaköy’deki ilk merkez binasında faaliyete geçirdiği Kale Tasarım ve Sanat Merkezi (KTSM), henüz daha ilk yılında farklı entelektüel birikime ve derinliğe sahip fikirleri bir araya getiren önemli bir cazibe merkezi olma yolunda mesafe kat etti. 

“Mekâna anlam katan insandır” görüşüyle 8 katlı KTSM binasının her metrekaresi, farklı bir üretim ve öğrenme platformu olarak tasarlandı. KTSM’nin, yenilikçi, yaratıcı ve yerel fikirlerin oluşması için ilham ve cesaret verirken, sanat ve tasarımın halkla buluşmasında da önemli rol oynaması öngörülüyor.

Köklerine ve geleneklerine bağlılığıyla öne çıkan, bu kapsamda anılara ev sahipliği yapmış mekanları yaşatmaya değer veren Kale Grubu’nun, Karaköy’deki ilk genel merkez binasını ruhuna ve özüne uygun şekilde dönüştürerek hayata geçirdiği Kale Tasarım ve Sanat Merkezi (KTSM), ilk yılında disiplinlerarası bir üretim ve buluşma noktası olma yolunda önemli bir mesafe kat etti. 

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda çalışan İstanbul Kalkınma Ajansı’nın desteğiyle kültür ve düşün hayatına kazandırılan KTSM’de şimdiye dek 7 tasarım ve 7 sanat çalıştayı, 4 disiplinlerarası buluşma, 4 atölye çalışması, 2 mekan tasarım çalıştayı ve 2 tasarım yarışması gerçekleştirildi. Çalıştayların çıktılarından oluşan 8 sergi bu süre zarfında ziyaretçilerle buluştu. Proje, 25 Ağustos- 15 Eylül 2020 tarihleri arasında düzenlenen karma sergiyle sona eriyor. 

KTSM, farklı disiplinlerin paylaşım ve buluşma alanı olacak

KTSM’nin gelecek vizyonunu paylaşmak üzere bir basın toplantısı düzenleyen Kale Grubu Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Zeynep Bodur Okyay, merkezin başta öğrenciler ve yeni mezunlar olmak üzere, dünyanın sanat ve tasarımla daha yaşanabilir olacağına inananlar ve bu amaç uğrunda çalışanlar için bir paylaşım ve buluşma alanı olmasını hedeflediklerini söyledi. 

Merkezin kamuoyunda sanat ve tasarıma olan bakış açısının değişmesi için de misyon üstlenmesi gerektiğine inandıklarını vurgulayan Zeynep Bodur Okyay, “Biz KTSM’yi herkesin, kendi özel alanından çıkarak; ister aynı ister farklı bir disiplin olsun yanındakine değerek çalıştığı bir alan olarak hayal ediyoruz. Burada komşumuzla, esnafımızla, ustamızla, zanaatkarımızla bağ kurabilmeli, birlikte ürettiğimiz değeri paylaşabilmeliyiz. KTSM’yi aynı zamanda sosyal girişimcilere de açacağız. Bu merkezden Öz-e değen, Öz-gün ve Öz-gür işler çıkması gerektiğine inanıyoruz. Köklerimize, bizi biz yapan değerlere ayna tutmalıyız” şeklinde konuştu.

Her metrekaresinde yeni bir karşılaşma

“Mekâna anlam katan insandır” görüşüyle 8 katlı KTSM binasının her metrekaresi farklı bir üretim ve öğrenme platformu olarak tasarlandı. Bu sayede ‘mimar x sosyal girişimci’, ‘tasarımcı x sanatçı’, ‘sanatçı x usta’, ‘duayen mimar x öğrenci’, ‘tasarımcı x maker’ gibi disiplinler arası karşılaşmalara ve buluşmalara alan açıldı.

Kale Grubu, seramikten tasarıma, gastronomiden mimariye, müzikten kitaba kadar farklı entelektüel derinliğe ve birikime sahip fikirleri bir araya getiren KTSM’yi aynı zamanda bir Savunuculuk Merkezi olarak da konumlandırıyor. Zeynep Bodur Okyay, “Burada tasarım ve sanat alanında ekosistemi geliştirmek için, sektörel sorunlar hakkında farkındalık yaratacak savunuculuk çalışmaları yürütülmesini amaçlıyoruz. Örneğin, tasarımcılar çok büyük sorunlarla karşılaşıyor ve bize gelip bunları anlatıyorlar. Bu konulara dair söz sahibi olduğumuz alanlarda savunuculuk çalışmaları yürüteceğiz. Ekosistemin sorunlarını gündeme getirip önünü açmaya çalışacağız” dedi.

KTSM’yi birlikte yaşatalım…

Zeynep Bodur Okyay, KTSM’nin her şeyden önce ilham veren bir merkez olmasını amaçladıklarını dile getirirken, “Biz bu merkezi, birlikte hayal kurmak, yan yana can cana olmak için bir nefes alanı kurguladık. Bu hayali gerçeğe dönüştürdüğümüz ölçüde Kale Grubu olarak bu topraklara karşı sorumluluğumuzu yerine getirdiğimize inanacağız. Tabii ki dile getirdiğim bu hayalleri tek başımıza gerçeğe dönüştüremeyiz. Tüm sanatçıların, tasarımcıların, sanata ve hayata dair söyleyecek sözü olan herkesin, KTSM’ye sahip çıkmasını ve bu mekanı yaşatmak için el ele vermesini bekliyoruz” çağrısında da bulundu.

Kale Tasarım ve Sanat Merkezi hakkında

İstanbul Kalkınma Ajansı’nın desteğiyle 1 Ekim 2018 tarihinde başlatılan Kale Tasarım ve Sanat Merkezi Projesi, bina tadilatının tamamlanmasının ardından geçtiğimiz yıl 24 Temmuz’da hizmete girdi. Yaklaşık 500 metrekareye yayılan Kale Tasarım ve Sanat Merkezi’nin her katı, farklı bir üretim ve öğrenme alanını içerecek şekilde tasarlandı. Tasarım ve sanat çalıştaylarının yanı sıra konuşma ve sunumların da düzenlendiği merkezin bodrum katında, bir seramik fırınının da bulunduğu seramik üretim alanı; giriş katında atölyelerin çıktılarının paylaşılacağı bir sergi alanı; birinci katta konuşma ve sunumlar ile grup çalışmalarına imkan verecek bir ortak alan; ikinci katta tasarım ve sanat ağırlıklı 1.500 kitaptan oluşan bir kütüphane ve son olarak, üçüncü katta herkesin kullanımına açık bir üç boyutlu yazıcı ile farklı maket ve üretim malzemelerinin bulunduğu bir atölye yer alıyor. 

Sadece sanat ve tasarımda değil, yaşamın her alanında sürdürülebilirliğe inanan Kale Grubu, KTSM içerisinde özel bir mekana da yer ayırdı: Teras Cafe. Yerli üreticiyi destekleyen, sıfır atık felsefesiyle yola çıkılan kafede yemek tasarımı konusunda zihin açıcı uzun masa sohbetler yapılması planlanıyor.

Kale Tasarım ve Sanat Merkezi, Grubun kurucusu İbrahim Bodur’un anılarına, eşyalarına, deneyimlerine de ev sahipliği yapıyor. Bu vesileyle bina içerisinde yakın zamanda açılması planlanan bir anı müzesi de hazırlanıyor. 

KTSM’de Gerçekleştirilen Faaliyetlerden Bazıları

Atölye çalışmaları

• Aslı Kıyak İngin’in yürütücülüğünde ‘Açık Kaynak: Perşembe Pazarı’ atölye çalışması
• Pınar Akkurt yürütücülüğünde ‘İleri Dönüşüm Atölyesi: Gündelik Atıklarla Çalışma Yöntemleri İleri Dönüşüm’ atölye çalışması,
• Osman Şişman yürütücülüğünde online olarak gerçekleşen ‘Bir Fotografik Yazı Atölyesi: Photo Graphos’ atölye çalışması,
• Engin Kapkın yürütücülüğünde online olarak gerçekleştirilen ‘Tasarımda Form ve Anlam’ atölye çalışması

Füreya Çalıştayları

• Serra Akıncı yürütücülüğünde ‘Mozaik Atölyesi’ çalıştayı
• Murat Başol yürütücülüğünde ‘Yerinde Çizmek: Çizim ve Suluboya’ çalıştayı
• Çağla Köseoğlulları yürütücülüğünde ‘Oy ve Bas: Linol Baskı’ çalıştayı,
• Nalan Yırtmaç yürütücülüğünde ‘Perşembe Pazarı’nda Kolaj’ çalıştayı
• Cansu Çakan yürütücülüğünde ‘Bir Başka Görme Biçimi: Minyatür’ çalıştayları
• Ayça Telgeren yürütücülüğünde ‘Kâğıt ve Diğer İşler’ çalıştayı
• M. Emin Arslan yürütücülüğünde online ‘Yaratıcı Endüstrilerde Portfolyo Tasarımı’ çalıştayı

Tasarım Çalıştayları

• Gökçe Dervişoğlu Okandan’ın moderatörlüğünde ‘Tasarımda Ortak Öğrenme Alanı: KTM’den KTSM’ye’ çalıştayı
• Engin Akbaba, Gizem Aytaç, Mehmet Mert Sezer, Okan Halis’in katılımıyla gerçekleştirilen ‘Lisanstan Sonra İş Bulmak Mı? İşini Kurmak Mı?’ çalıştayı
• Empati Derneği/Beyoğlu Belediyesi desteğiyle gerçekleştirilen ‘Sosyal Fayda İçin Tasarım: Kedi Evi’ çalıştayı
• Ayça Bildik, Pınar Gökbayrak, Sevcan Ekmekçioğlu, Ulaş Tigin’in katılımıyla gerçekleştirilen ‘Lisanstan Sora Bekle(me)diklerim’ çalıştayı
• Murad Babadağ’ın yürütücülüğünde gerçekleştirilen ‘Hafızanın Açılması: Eskiz I&II’ çalıştayı
• Burçin Çevik, Büke Vancı, Özlem Serdar, Sinecan Çirişoğlu, Rezzan Uçar’ın katılımıyla gerçekleştirilen ‘Lisanstan Sonra Yeni Bir Yol’ çalıştayı
• Ebru Baranseli yürütücülüğünde gerçekleştirilen online ‘Yaratıcı Endüstrilerde Sunum Teknikleri’ çalıştayı

Disiplinlerarası Füreya Buluşmaları

• Aslı Kıyak İngin’in moderatörlüğünde Ayşenaz Toker, Seza Sinanlar Uslu, Özgü Karcı’nın katılımlarıyla gerçekleştirilen ‘Disiplinlerarası Çalışmalarda Tasarım X Zanaat Kesişimi’ buluşması
• Sibel Kutlusoy’un moderatörlüğünde Burçak Kazdal, Lale Çırakoğlu, Elif Umut’un katılımlarıyla gerçekleştirilen ‘Tasarımcı Şefler’ buluşması
• Tuna Özçuhada, Pınar Öncel, Pınar Akkurt katılımlarıyla gerçekleştirilen ‘Sürdürülebilirlik İçin Döngüsel Ekonomide Tasarımın Rolü’ buluşması
• Osman Şişman ve Engin Kapkın’ın katılımlarıyla online gerçekleştirilen ‘Yaratıcı Endüstrilerin Neşesi X Derdi’ buluşması

Sergiler

• Atilla Galatalı’nın “Organik Yüzeyler” sergisi 
• ‘Açık Kaynak: Perşembe Pazarı Işıklı İşler’ sergisi 
• ‘Alternatif Nesneler: Gündelik Atıkların Yeniden Kullanımı’ sergisi 
• ‘Mekân Tasarım’ ve ‘Poster Tasarım’ yarışmalarını kazanan ve dereceye giren eserlerin yer aldığı sergiler
• Bir Fotografik Yazı Atölye Sergisi: Photo Graphos’ sergisi
• ‘Tasarımda Form ve Anlam: Yeni Nesil Kraft’ sergisi 

Kale Grubu’nun Karaköy Binası ve kültür sanat alanına yaptığı katkılar…

Kale Grubu’nun kurucusu Dr. (h.c) İbrahim Bodur, babası Hasan Bodur’un tütün tüccarlığı yaptığı Karaköy’de bulunan ilk ofisinde, 1950’li yıllarda Çanakkale Seramik’in kuruluş çalışmalarına başladı. İbrahim Bodur, şu anki binanın bulunduğu yerde iki katlı, iki ahşap bina satın alarak şirket merkezini buraya taşıdı ve bina, 1986 yılına kadar Kale Grubu’nun Genel Merkezi olarak kullanıldı.

Galeri olarak tasarlanan binanın giriş katı, bir yandan üretilen ürünlerin sergilendiği bir alan olarak kullanılırken; 1976 yılından sonra bir yandan da seramik sanatçılarının eserlerinin sergilendiği bir galeri olarak sanata hizmet verdi.  

Kale Grubu’nun benzer şekilde devam eden, kültür sanata verdiği desteklerden bazıları şu şekilde sıralanıyor;

• Karaköy binasında başlanan sanat galerisi uygulaması, 1977’de Kale Grubu’nun Ankara Kızılay, İzmir Lozan Meydanı ve 1978’de İstanbul Mecidiyeköy galerilerinde devam etti. Bu galerilerde Kale Grubu’ndaki tüm ürünlerin diğer tesisat ürünleriyle birlikte doğru kullanımlarını gösterme imkânı sağlanırken, bayilere de teşhir konusunda örnek olmak amaçlandı. Ayrıca bu galeriler, işin profesyonellerinin rahatlıkla yardım alabilecekleri merkezler olarak planlandı. Galerilerin bir bölümü sanatçılara açılarak seramik sanatının gelişmesine katkı hedeflendi.
• Bu gelenek Levent’te yapılan merkez binada da sürdürüldü. 1986 yılında açılan binanın giriş katının bir bölümü, 1994 yılına kadar sanat galerisi olarak sanatçılar ve sanatseverlerin hizmetine sunuldu.
• Şirketin kuruluş çalışmaları esnasında Ankara ve İstanbul’daki okulların seramik bölümleriyle irtibata geçen İbrahim Bodur, 1957 yılında, İstanbul Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksekokulu’nun kurucularından Hakkı İzzet’le tanışarak, kendisinin önerdiği öğrencileri işe aldı. Öğrenciler tekniğin yanı sıra sanat yönünü de bilenler arasından seçildi. Bodur, üniversitelerle eş zamanlı olarak seramik sanatçılarıyla da irtibata geçti. Çan’daki fabrika bir yandan üretim faaliyetini sürdürürken, diğer yandan açılan Kaleseramik Sanat Atölyesi’nde pek çok sanatçıyı ağırladı. Seramik sanatçıları Türkiye’nin önemli torna ustaları ve seramik zanaatkârlarıyla bir araya getirilerek çalıştaylar düzenlendi.
• Özellikle 70’li yıllarda sanatçılarla ürün tasarımı konusunda da çalışmalar yapıldı ve bu tasarımlar üretilerek piyasaya sunuldu.
• Kale Grubu 1995 yılından başlayarak seramik sanatçılarının yaşamlarını ve eserlerini konu alan kitaplar yayınlayarak, seramik sanatına katkılarını sürdürdü. 
• Seramik alanında sanatçıları bir araya getiren seramik sempozyumları düzenlendi. 1997 yılında yapılan Uluslararası Seramik Sempozyumu’nda 11 ülkeden ve Türkiye’den 100’ün üzerinde sanatçı ve öğrenciler buluştu. Geleneksel hale gelen sempozyumlar 2007 yılına kadar düzenlendi. 
• İpekyolu projesi ve İpekyolu’nda Son Kervan kitabı, Piri Reis seramik sergisi ve kitabı, Füreya sergisi ve kitabı, kültür alanında yapılan önemli projeler olarak başarıyla gerçekleştirildi.
• Kale Grubu, Arkitera Mimarlık Veritabanı, AMV Platform toplantıları, Genç Mimar Ödülleri, Mimarlık Buluşmaları, Uluslarası Mimarlık Birliği UIA, Pekin- İstanbul ve Berlin projelerinde sponsorluğun ötesinde projelerin aktif yürütülmesini de sağladı.
• Kale Grubu’nun başından itibaren önem verdiği ve şirket kültürünün bir parçası haline gelen tasarım alanında pek çok proje desteklendi.
• Bilgi Üniversitesi ile Santral İstanbul içinde Kale Tasarım Merkezi kuruldu. 
• Kale Tasarım Merkezi’nde yapılan etkinliklerde tasarımcılar, tasarım ofisleri ve tasarım deneyimi olan sanayicilerle öğrencileri bir araya getiren etkinlikler düzenlendi. Konferans, sergi ve atölyeler gerçekleştirildi. 
• Radikal Gazetesi ile ortak 5 yıl süreyle Tasarım Gazetesi çıkarıldı.

İstanbul Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen KTSM Projesi kapsamında hazırlanan bu yayının içeriği İstanbul Kalkınma Ajansı veya Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın görüşlerini yansıtmamakta olup, içerik ile ilgili tek sorumluluk Dr.(h.c) İbrahim Bodur Kaleseramik Eğitim, Sağlık ve Sosyal Yardım Vakfı’a aittir.