Fado’nun Divası Mariza ile Röportaj

Portekiz halk müziği türü Fado’nun divası Mariza ile Beyoğlu Kültür Festivali kapsamında AKM’de vereceği konser öncesinde keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik.

Röportaj: Beyza Cumbul

Öncelikle Türkiye’ye bir kez daha hoş geldiniz. Ülkemizde daha önce de konserler vermiştiniz, Türkiye’yi üç kelime ile anlatın desek, bunlar hangi kelimeler olurdu?

Samimi, tutkulu ve duygusal…

Ülkeniz müziği “Fado”nun en önemli temsilcilerinden birisiniz; Fado müziğini sizin kelimelerinizle ve hissettiklerinizle nasıl tanımlarsınız?

Aslında denizcilerin müziği… Yani onların arkasından söylenen şarkılar ve tamamen Lizbon sahillerine dayanan hikayeleri anlatıyor. Acıyı, hasreti ve özlemi çok güçlü anlatan bir müzik türü. Fado’yu sevmemin en önemli nedenlerinden biri de bu. Duyguları çok güçlü anlatıyor. Şarkı söylerken aslında bir hikâye anlatıyorum.

Ülkemizdeki bazı müzik yazarları, Fado’yu Türkiye’deki “Arabesk” müziğe duygu olarak yakın bulur; zaman zaman müzik yazılarında bu tarz açıklamalara rastlıyoruz. Bahsettiğimiz “Arabesk” türünü hiç dinleme imkânınız oldu mu?

Türkiye’ye uzun yıllardır geliyorum. Elbette birçok müzik dinleme imkânım oldu. Genelde müziklere tür olarak değil verdikleri duyguya göre yaklaşıyorum. Sadece şunu biliyorum ki Türkiye’de çok fazla bir müzikal çeşitlilik var. Arabesk mi bilmiyorum ama dinlediğim her türlü müziğin bende yarattığı etki çok güçlü oldu. Genelde bu coğrafyadaki, Akdeniz’deki müzik her zaman tutkulu.

Türkiye’den dinlediğiniz ya da bildiğiniz müzisyenler var mı?

En son Türkiye’den Elif Sanchez’in albümünü dinlemiştim. Javier Limon prodüktörlüğünde harika bir albümdü. Elif’in ses ve yorumunun çok başarılı olduğunu düşünüyorum.

Müzikal kariyerinize baktığımızda ara ara daha farklı soundları da şarkılarınızda bulmak mümkün. Fado müziği de dünya ile birlikte şekilleniyor diyebilir miyiz; “Klasik Fado”, “Modern Fado” ayrımı sizce ne derece doğru olur?

Müzik etkileşime çok açık alanlardan biri. Aslında ben her zaman eski fadoları bulmaya ve onları yorumlamaya çalışıyorum. Kariyerimin 20. yılında gerçekten derinden hissettiğim şarkıları seslendirmek istedim ve Mariza Sings Amalia albümünü yayınlamıştım. Şarkılara orkestral bir sound katmak istiyordum. Fado severlerden de çok olumlu tepkiler aldım. “Terra” ya da “Mundo” albümünde de farklı dokunuşlar vardı. Önemli olan Fado’nun ruhunu bozmadan ve özünü koruyarak bu müziği icra etmek.

Önceki soruyla bağlantılı olarak; gelenekçi bir müzik türünü yansıtan “Fado”nun dünyaya açılan modern yorumcusu gibisiniz sanki. “Fado”nun tanınmasında ve daha geniş kitlelerce dinlenmenizde etkinizin büyük olduğunu düşünen bir “Fado” dinler olarak; bu konuda sizin yorumlarınızı rica edebilir miyiz?

Her zaman bunu arzuladım ama planlayarak bir şey de yapmadım. İsteğim Fado şarkılarını içimden geldiği gibi söyleyebilmekti. 5 yaşından beri Fado dinliyor ve söylüyorum. Her sahneye çıkışımda sanki ilk defa sahneye çıktığımı hayal ediyor ve en iyi yorumumu yapmaya çalışıyorum. Fado’yu dünyada geniş kitlelere temsil eden isimlerden biri olmak ve bununla ilgili ödüller almak gurur verici.

Dünyada etnik müziklere olan ilginin arttığını söyleyebilir miyiz? Bu konuda sizin gözlemleriniz nasıl?

Müzik sınırların çok ötesinde bazen hiç bilmediğimiz tınılar kulağımızda kalanlar kendiliğinden ortaya çıkabiliyor. Afrika ve Brezilya ritmlerine olan aşinalığım gibi. Müzik bence bir bütün ve etkileşim halinde.

Kendi diliniz dışında hangi dillerde şarkı yorumladınız; benim aklıma ilk gelen İspanyolca yorumladığınız “Alma” var mesela. Söylemeyi istediğiniz ya da düşündüğüz bir dil var mı yeni çalışmalarınız için?

Özel olarak farklı bir dilde söylemeyi düşünmedim. Benim için önemli olan şarkıyı hissetmek hangi dilde söylediğim proje ya da şarkı ile ilgili. Alma’yı İspanyolca söylemenin kendine has bir etkisi olduğuna inandım ve söyledim. Alma benim için prodüktörüm tarafından yazıldı. Portekiz ve Latin dünyasından da birçok farklı tepki aldım. Olumlu geri dönüşler beni oldukça mutlu etti.

Yeni çalışmalar demişken, yeni projeleriniz hakkında da bilgi rica ederek, röportajımızın sonuna yaklaşalım. Bu güzel sohbet için size çok teşekkür ederiz; sizin eklemek istediğiniz bir konu var mıdır?

Türkiye’ye geleceğim ve sizlerle buluşacağım için çok heyecanlıyım. Herkesi İstanbul’da AKM’deki, Ankara’da CSO Ada Ankara’daki konsere bekliyorum. Sizler için çok güzel bir repertuvar hazırladım. Şu anda dünya turnesindeyim yakın zamanda yeni projelerle dinleyici ile buluşacağım.

***

Mariza’nın Instagram hesabı: @marizaoficial

Mariza’nın Twitter hesabı: @marizaoficial