Müzik ve Yaratıcı Yazma

Yazan: İdil Güney Şimşek

Yazı yazmayı seviyor muyuz? Peki ya müzik dinlemeyi? Eminim ki bu iki eylemi bir araya getiren olmuştur.  Bugünkü yazımda müziğin yaratıcı yazma üzerindeki etkilerini ele alacağım. Ancak ondan önce kısaca değinmek istediğim kavramsal ve kuramsal bir çerçeve var.

Dil ve müzik ilişkisi kuramcılar tarafından ele alınan oldukça popüler bir konudur. Nasıl ki dil, duygularımızı, düşüncelerimizi, isteklerimizi aktarmak için kullandığımız en önemli iletişim aracı ise ve seslerle, harflerle kendimizi sözlü ya da yazılı ifade etmemizi sağlıyorsa; müzik de sesin biçim ve anlamlı titreşimler kazanmış hali olarak müzik sesini belirtmeye yarayan işaretlerden, müzik eserlerinin yazılmasını ve okunmasını sağlayan notalardan oluşur.

Dil-müzik ilişkisi ses, dizem-tartım-dönemsellik, dizim ve anlam gibi açılardan karşılaştırılarak değerlendirilen; dilbilim, sesbilim ve müzikbilim alanlarında uzmanlık gerektiren oldukça derin bir konudur. Yapılan pek çok araştırmaya göre dilde ve müzikte ortaya çıkan ürünler farklı olsa da bunların oluşturulma süreçleri benzerdir.

Zekâ ve Yaratıcılık

1983’te “Çoklu Zekâ Kuramı”nı ortaya koyan Gardner eğitim sistemine çağdaş bir bakış açısı getirmiş ve zekâyı sekiz alt boyutta incelemiştir. Bunlar sözel/dilsel, mantıksal/matematiksel, görsel/uzamsal, müziksel/ritmik, bedensel/kinestetik, içsel/özedönük, kişilerarası/sosyal zekâ ve doğa zekâsıdır. Kurama göre her birimiz bu farklı zekâ boyutlarını az çok taşıyarak dünyaya geliriz ve uygun çevresel şartlarla uyarıcılar olduğu takdirde belirli bir seviyeye kadar geliştirebiliriz.

Peki yaratıcılık doğuştan mı gelir?

Yaratıcılığın doğuştan gelip gelmediği halen tartışılan bir konu olmakla birlikte çoğu eğitim bilimcisine göre yaratıcılık, çeşitli yöntem ve tekniklerle geliştirilebilen bir beceridir.

Yaratıcı insan ezber bozan, klişe ve standartlaşmış düşüncelerden kurtulmuş kişidir.

Ataman’a göre “Yaratıcılık, daha önceden kurulmamış ilişkiler arasında ilişkiler kurabilme, böylece yeni bir düşünce şeması içinde yeni yaşantı, deneyim, fikir ve ürünler ortaya koyabilme ya da anlam evrenimizi yeniden yapılandırma, bireyler için ya da kültür için gerçekliğe uygun bir yenilik katmaktır.”

Müzik ve Yaratıcı Yazma

Yazma duygu ve düşüncelerimizi eyleme geçirme sürecidir. Yazma türleri teknik yazma, anlatan yazma, açıklayıcı yazma, ikna edici yazma ve yaratıcı yazma olmak üzere beş temele gruba ayrılabilir. (Ataman, 2018)

Yaratıcı yazma dediğimizde bilgi aktarımından ziyade yaratıcılık, hayal gücü ve dili kullanabilme yeteneği gerektiren bir eylemden bahsederiz. Bu noktada müzik, yaratıcı yazma çalışmalarındaki önemli araçlardan birisi olarak karşımıza çıkar. Müzik; beyni uyarır ve müzikal zekâ alanına hitap eder. Duygu ve düşüncelerimizi harekete geçirir.

“Müziğin beyin gelişimine olan katkısı, beyni uyarma, sözcüklerin taşıyıcısı olma ve beyni ateşleme şeklinde olmaktadır. Nöronlar sürekli ateşlenmektedir…” (Ünal, Sever, 2018)

Müzikle birlikte dinlenilen müzik türünün de metnin temasını etkilediğini açığa çıkaran araştırmalar mevcuttur.  Müzik psikolojisi alanında yüzyıllardır müzik dinleyicisinin etkilenme biçimlerini, müzik ve duygular arasındaki ilişkiyi çalışan araştırmalar mevcuttur.

Duygu ve düşünceleri harekete geçirmekle sınırla kalmayan müzik, aynı zamanda hisleri de yansıtır. Özetle diyebiliriz ki dil, müzik, düşünceler ve duygular birbirleriyle ilişkili ve birbirilerini geliştiren olgulardır.

Şimdi, bir müzik açmaya ve içinizden geçenleri yazmaya ne dersiniz?

Hatta dilerseniz yazma etkinliğinizi farklı müzik türleriyle de çeşitlendirebilirsiniz. Bu sayede yazdığınız metinlerin temasına, geçişlerine göz atabilir; müziğin duygu ve düşünceleriniz üzerinde bir etkisi olup olmadığını, ne yönde olduğunu bizzat deneyimleyebilirsiniz.

Sevgiyle.

Kaynakça:

Dil ve Müziğin Karşılaştırması, Mehmet Emin Göktepe.

İletişimde Müziğin Rolü, Selma Saral.

Müzik ve Dil Arasındaki Benzerlikler Ekseninde Müzik Eğitimi, Fatih Bingöl, 2006.

Yaratıcı Yazmada Müziğin Etkisi, F. Ünal, A. Sever, 2018

Yaratıcı Yazma İçin Yaratıcı Drama, Müjdat Ataman, 2018.